کولر آبی و سلامتی

کولرهای آبی را می توان عمده ترین و کارآمدترین سیستم های خنک کننده در بسیاری از کشورها از جمله ایران دانست. با توجه به اینکه این نسل از سیستم های سرمایشی در شرایط اقلیمی گرم و خشک بهترین بازدهی را از خود ارائه می دهند، و شرایط بخش اعظمی از کشورمان نیز گرم و خشک است، می توان میزان استفاده و استقبال از این سیستم های خنک کننده ارزان قیمت و بهینه را تخمین زد.

طبق آمارهای جغرافیایی حدود یک سوم کل جهان را مناطق خشک و گرم تشکیل داده اند. البته در مورد کشورمان ایران، اعداد و ارقام از این نیز فراتر رفته و حدود 90 درصد از وسعت ایران را مناطق خشک و نیمه خشک گزارش کرده اند. به همین علت است که سالانه حدود 800 هزار دستگاه کولر آبی در کشور تولید می گردد.

کولر آبی و سلامتی

علیرغم استفاده بیش از 80 درصد مردم از کولرهای آبی، بخشی از تولیدات کولر آبی نیز به صورت صادرات برای کشور ارز آور بوده است. اما نکته قابل توجه در مورد این سیستم های خنک کننده میزان تاثیرات آن ها بر سلامتی کاربران است. علاوه بر مباحث هزینه، قیمت خرید، کارایی و راندمان کولر، سرانه مصرف انرژی، میزان مصرف آب و فاکتورهایی از این دست، مبحث شاخص های سلامتی نیز بسیار حائز اهمیت است که کمتر نیز بدان پرداخته شده است.

در این مقاله سعی داریم در مورد کولرهای آبی و تاثیرات آن ها بر سلامتی، و هم چنین راه کارهای کاهش مضرات این کولرها بر سلامتی کاربران بحث کنیم.

کولر آبی و بهبود سلامتی و رطوبت محیط

کولرهای آبی می توانند مضراتی را برای سلامتی کاربران در پی داشته باشند. در زیر به تعدادی از مهم ترین آن ها اشاره می گردد. البته برای کاهش اثرات ناشی از این مضرات نیز می توان راهکارهایی را ارائه داد که در ادامه به تفصیل عنوان خواهند شد.

• سردرد و خستگی ناشی از باد کولر

احتمالاً سردرد و خستگی اولین نکته ای باشد که در زمان شنیدن موضوع این مقاله به ذهن مخاطبان خطور می کند. بله! قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض باد کولر می تواند سبب ایجاد سردرد در کاربران شود. البته این سردرد مقطعی بوده و می تواند با قرار گیری در معرض هوای آزاد دور از کولر از بین رود.

معایب و مزایای استفاده از کولر آبی بزرگ

بسیاری از افرادی که در معرض مداوم باد کولر قرار دارند اصطلاحاً به سندرم ساختمان بیمار دچار شده و عموماً دارای ضعف و خستگی مفرطی هستند که مستقیماً از باد کولر ناشی شده است.

• اختلالات تنفسی، ریوی و آلرژی ها

مورد دیگری که می تواند برای کاربران دردسر ساز باشد آلاینده ها و آلودگی های موجود در جریان هوای خروجی از کولرهاست. بسیاری از کولرها می توانند با فضولات حیوانات و پرندگان، باکتری ها و قارچ ها و گرد و غبار و غیره دچار آلودگی شده و از طریق جریان هوای خنک تولیدی آن را به محیط و ریه کاربران انتقال دهند. پر واضح است که در چنین شرایطی نمی توان انتظار داشت افراد در معرض این کولر به آلرژی و حساسیت یا سایر بیماری های تنفسی و ریوی دچار نشوند.

البته در مورد کولرهای آبی علاوه بر مشکلات تنفسی و حساسیتی ناشی از باکتری ها و قارچ ها، بوی بسیار بد ساطع شده از کولر و باد آن نیز می تواند برای کاربران آزار دهنده باشد. قارچ هایی مانند آسپرژیلوس می توانند در واسط های تبخیری کولرهای آبی رشد کرده و از طریق جریان هوای خنک خروجی از سیستم وارد ریه افراد شوند. هرچند که تاثیر این دست قارچ ها در مورد افراد عادی نمی تواند چندان پر رنگ باشد، اما در مورد کاربرانی که دارای اختلالات ریوی و آسم و … هستند می تواند دردسر ساز شود.

• مشکلات ناشی از رطوبت کولر

اغلب در مورد کولرهای گازی کاهش رطوبت هوا را مورد بحث و بررسی قرار می دهند. بدین مضمون که کاهش بیش از حد رطوبت در سیستم های تهویه مطبوع می تواند سبب خشکی پوست و سایر مشکلاتی از این دست شود. اما در مورد کولرهای آبی که سبب ارتقای درصد رطوبت می شوند چطور؟!

افزایش بیش از اندازه رطوبت در محیط می تواند سبب بروز بسیاری از مشکلات برای مفاصل، سرماخوردگی های مداوم، استخوان درد ها و غیره شود. علیرغم اینکه کولرهای آبی به تنهایی نمی توانند سبب بروز سرماخوردگی در کاربران شوند، اما می توانند زمینه را برای عفونت و بیماری در بدن مهیا سازند.

آلرژی و کولر آبی

راهکارهای کاهش مضرات کولر آبی برای سلامتی

برای مقابله با اثرات منفی کولرهای آبی بر سلامتی می توان با اعمال راهکارهایی ساده استفاده این ایمن و سالم از کولر داشت.

• استفاده از کولر بر اساس برنامه ریزی

استفاده مداوم از کولر می تواند آسیب رسان باشد. بنابراین می توان با استفاده درست و برنامه ریزی شده، دارای زمان بندی و تنظیمات دمایی درست از اثزرات منفی آن کاست. بهترین ایده برای این راهکار استفاده از سیستم های هوشمند کنترل دما است. این سیستم های قادرند با استفاده از برنامه ریزی های (Programming) دمایی و زمانی خود کاربران از سرما یا گرمای مفرط محافظت نمایند و به صورت مداوم شرایط دمایی و حتی رطوبتی رفاه را برای آن ها ایجاد نمایند.

• استفاده از واسط های تبخیری مناسب و سرویس دوره ای منظم

پوشال های چوبی ای که به عنوان واسط تبخیری در کولرهای معمولی مورد استفاده قرار می گیرند اغلب دچار آلودگی، قارچ و باکتری می شوند و سبب بروز مشکلات تنفسی و ریوی و حتی آلرژی در کاربران می شوند. به علاوه رشد برخی از این باکتری ها سبب تولید بوی نامطبوعی از پوشال ها می گردد. برای جلوگیری از این حالات، لازم است پوشال ها را به صورت دوره ای هر یک سال تعویض نمایید. هم چنین می توان با تمیزکاری پوشال ها و یا استفاده از محلول های پرکلرین و آب (شامل 10 درصد پرکلرین و 90 درصد آب) از الودگی آن ها به میزان قابل ملاحظه ای کاست.

اما راه حل دیگری نیز وجود دارد که می تواند بسیار ایده آل باشد و آن، استفاده از پدهای سلولزی جدید به جای پوشال ها است. در مورد این پدها مقالات فراوانی ارائه شده است که مزایای آن ها را به تفصیل بیان می کنند.

• استفاده از کولرهای آبی مناسب در شرایط اقلیمی مناسب

یک نکته قابل ملاحظه در افزایش رطوبت کولرهای آبی نوع موقعیت جغرافیایی آن هاست. در صورت استفاده از کولرهای آبی در مناطق غیر خشک نمی توان انتظار راندمان عملکرد و تولید رطوبت ایده آل از آن ها را داشت. از طرفی، استفاده از سیستم های خنک کننده تبخیری با فن مناسب، پدهای خنک کننده سلولزی مناسب و در کل سیستم مهندسی می تواند بسیار مهم باشد. برای مثال، عدم افتادگی پدهای سلولزی در کولر با گذشت زمان می تواند مانع انتقال ذرات آب به محیط و افزایش بیش از اندازه رطوبت نسبی گردد.