مکانیم خنک سازی کولرهای آبی یا تبخیری (Evaporative Coolers) بر اساس تبخیر آب است. بدین ترتیب که آب ورودی به سیستم از طریق واتر پمپ (Water Pump) در طول واسط های تبخیری توزیع شده (Distribution) و آن ها را مرطوب می سازد. سپس جریان هوای گرم ورودی به سیستم در طول این واسط های تبخیری با آب تماس یافته و با انتقال حرارت به آب به اندازه آنتالپی تبخیر آن خنک می گردد. پس از فرایند تبخیر (Evaporation) آب، جریان هوای خنک شده خروجی از واسط ها، به وسیله فن یا دمنده (Fan or Blower) از سیستم به محیط یا کانال انتقال می یابد.

این مکانیسم در عین اینکه بسیار ساده است اما می تواند در دراز مدت یا در اثر برخی شرایط و عوامل سیستمی یا خارجی دچار اختلال شود. در این مقاله قصد داریم به این پرسش از منظرهای مختلف بپردازیم که چرا کولر آبی خنک نمی کند؟

چرا کولر آبی خنک نمی کند؟

عدم خنک سازی یا حداقل کاهش ریت خنک سازی کولرهای آبی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از این دلایل خارجی هستند و عملاً نمی توان با اعمال تغییرات در خود سیستم چندان چاره ای برای آن اندیشید. اما برخی از دلایل کاملاً سیستمی بوده و ناشی از اختلالات ایجاد شده در ساختار مکانیکی یا الکترومکانیکی کولر مربوطه می باشند.

علل خارجی عدم خنک سازی کولر و راهکارهای حل آن

• رطوبت (Humidity)

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند روی عملکرد و اصطلاحاً خنک سازی کولرهای آبی تاثیرگذار باشد رطوبت است. کولرهای تبخیری در شرایط رطوبت نسبی بالا نمی توانند خنک سازی درستی را از خود ارائه دهند. چرا که در صورت وجود رطوبت بالا در جریان هوای ورودی به کولر، میزان انتقال حرارت و تبخیر به شدت کاهش خواهد یافت.

چرا کولر آبی خنک نمی کند؟ چه زمانی جهت سرویس دوره ای کولر مناسب است

پرواضح است که جریان هوا قادر است میزان معینی از ذرات آب را در خود نگه دارد. بنابراین، با افزایش درصد رطوبت در هوا، امکان تبخیر و پذیرش مولکول های آب توسط هوا کاسته می شود.

• درجه حرارت

کولرهای آبی قادرند میزان درجه حرارت محیط را در رنج خاصی تغییر دهند. بدین منظور لازم است درجه حرارت محیط به صورت میانگین مورد بررسی قرار گیرد. این کولرها برای درجه حرارت های بالاتر از 40-50 درجه سانتی گراد نخواهند توانست خنک سازی را تا دمای رفاه انجام دهند.

چراباید کولر را به صورت دوره ای تعمیر کنیم

راهکار: می توان با استفاده از برخی راهکارها میزان خنک سازی را در چنین شرایطی ارتقا بخشید. برای مثال استفاده از پدهای خنک کننده سلولزی به جای پوشال می تواند در مناطق بسیار گرمسیر کشور کارساز باشد. هم چنین می توان با افزودن دوره ای یخ به آب کولر اندکی در افزایش میزان خنک سازی آن موثر بود. هم چنین می توان از یک سایبان نیز برای کولر استفاده نمود.

• عدم گردش جریان هوا

برخلاف تصور عموم که فکر می کنند در زمان عملکرد کولر باید تمامی درب و پنجره ها بسته باشند، لازم است هنگام خنک سازی کولر برای افزایش ریت خنک سازی جریان هوا با محیط بیرون گردش داشته باشد. ایزوله بودن محیط سبب افزایش بیش از حد نرمال رطوبت در محیط و کاهش خنک سازی (به اصطلاح دم کردن محیط) می شود.

عوامل سیستمی کاهش ریت (نرخ) خنک سازی کولرهای آبی

اما در مورد عوامل و علل داخلی یا سیستمی کولرهای آبی موارد بسیار زیادی برای بررسی وجود دارند. در طول فصل، ممکن است اختلالات و مشکلات بسیار زیادی برای کولرهای آبی و اجزای آن ها پیش آید، که در صورت عیب یابی و رفع این مشکلات شاهد بهبود عملکرد و افزایش راندمان خنک سازی کولر خواهیم بود. این عوامل نیز به اختصار عبارتند از:

• افتادگی، رسوب گیری یا پوسیدگی واسط تبخیری

اولین عاملی که کاربران ممکن است با آن مواجه شوند پوسیدگی یا حتی افتادگی پوشال ها یا واسط های تبخیری است. پوشال های خنک کننده عمدتاً از چوب ساخته شده اند و در برابر آب دچار پوسیدگی می شوند. هم چنین، پس از مدتی استفاده به دلیل توزیع آب ساختار نامنظم آن ها از هم گسسته یا دچار افتادگی می گردد. این عامل تاثیر بسزایی در کاهش ریت انتقال حرارت و خنک سازی کولر دارد. از طرفی، پس از مدتی عملکرد، خلل و فرج پوشال ها با گرد و غبار، ذرات معلق در هوا و سایر آلودگی ها یا قارچ ها پر شده و مانع جذب رطوبت و عبور جریان هوای گرم می گردد.

پد سلولزی در کولر صنعتی

راهکار: استفاده از پدهای خنک کننده سلولزی به جای پوشال به دلیل عدم پوسیدگی ناشی از ساختار سلولزی و عمر مفید بالاتر، عدم افتادگی به دلیل شبکه منظم و رسوب زدایی و تمیزکاری آسان یا اصطلاحاً Self-Cleaning بودن

• اختلال در سیستم آب رسانی

مهم ترین عاملی که سبب انتقال حرارت در کولرهای آبی می شود آب است. بنابراین در صورت عدم تنظیم بودن شناور آب (Floater)، عدم عملکرد صحیح واتر پمپ یا بسته بودن سوراخ های ناودان یا توزیع کننده (Distributer)، قطعی شیر فلکه آب و عواملی از این دست با وجود روشن بودن موتور و عملکرد فن، خنک سازی کاهش خواهد یافت.

راهکار: چک کردن سیستم آب رسانی کولر نظیر واتر پمپ، توزیع کننده، فلوتر آب و …

• اختلال در سیستم الکترومکانیکی کولر

موتور کولرهای آبی، فن و سیستم های مربوط به آن ها نقش مهمی در میزان خنک سازی دارند. در صورتی که موتور کولر دچار مشکل شده باشد یا برای پره های فن موردی پیش آمده باشد میزان خنک سازی به شدت کاهش خواهد یافت. به گونه ای که بدون عملکرد موتور و فن عملا خنک سازی مساوی با صفر است. در چنین شرایط میزان انتقال حرارت و تبخیر هر اندازه هم که صورت بگیرد به دلیل عدم انتقال به سیستم نمی تواند در خنک سازی محیط موثر باشد.

گذشته از آن، فن و الکتروموتور کولر علاوه بر صرف انتقال جریان هوای خنک شده به سیستم، فشار جریان هوا و حجم آن را نیز تغییر می دهند و عملاً خنک سازی به وسیله این سیستم ها صورت می پذیرد.

راهکار: بررسی صحت الکتروموتور کولر (عدم نیم سوز شدن موتور و …)، بررسی پره های فن و تسمه و پولی، صحت سیم پیچی موتور (که نسوخته باشد)، تعویض خازن اصلاح ضریب قدرت کولر در صورت خرابی و …

البته این مورد می تواند ریزه کاری های بسیار زیادی داشته باشد؛ چرا که سیستم موتور کولرهای آبی پیچیده ترین بخش آن ها به شمار می آیند. بدین منظور می توان تمامی اجزای این سیستم را با توجه به نقشه های الکتریکی ارائه شده توسط سازنده بررسی نموده و نسبت به اصلاح مشکل اقدام نمود.

گرماسرد تولید کننده انواع کولرهای صنعتی، هواساز و ایرواشر 

جهت دریافت مشاوره و کاتالوگ رایگان با شماره های 02166424680 و 02166424708 تماس حاصل نمایید.