با دسته بندی کولرهای آبی و انواع آن بیشتر آشنا شوید

در حال حاضر درصد کثیری از مردم کشورمان و همچنین بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه از سیستم های سرمایشی تبخیری (Evaporative Cooling Systems) یا به اصطلاح کولرهای آبی برای خنک سازی محیط کار و زندگی خود در فصول گرم استفاده می نمایند. این سیستم ها در سایزها، ظرفیت ها، انواع و اقسام زیادی به بازار عرضه می شوند که هرکدام متناسب به نیاز کاربری ویژه ای طراحی و تولید شده است. در این مقاله قصد داریم در حالت کلی دسته بندی کولرهای آبی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

دسته بندی کولرهای آبی

کولرهای آبی را می توان از منظرهای مختلف مورد مطالعه قرار داده و دسته بندی نمود. نحوه عملکرد، نوع کاربری، اجزای تشکیل دهنده مکانیکی، الکترومکانیکی و الکتریکی و فاکتورهایی از این دست می توانند مبنای دسته بندی کولرهای آبی قرار گیرند. چند نوع دسته بندی اساسی برای کولرهای آبی می توان برشمرد که عبارتند از:

• دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع کولر
• دسته بندی کولرهای آبی بر اساس ابعاد و ظرفیت
• دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع واسط تبخیری به کار رفته
• دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع فن
• و دسته بندی کولرهای آبی بر اساس سیستم تنظیمات دمایی

که ادامه به صورت تخصصی به هرکدام از این موارد جداگانه خواهیم پرداخت.

دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع کولر

کولرهای آبی در حالت کلی در دو نوع ثابت (Fixed) و قابل حمل یا متحرک (Portable) در بازار موجود می باشند. در صورتی که با نگاهی موشکافانه در شهر بگردید مطمئنا شاهد جعبه های آبی رنگ در بالکن ها و پشت بام های ساختمان های مسکونی و اداری و … خواهید بود. این کولرها همان کولرهای ثابت آبی هستند. نصب این نوع از کولرها اغلب نیازمند سیستم کانال کشی (Ducting) جهت انتقال هوا به داخل ساختمان است. هم چنین سیستم آب رسانی این کولرها از طریق لوله کشی صورت می گیرد.

نوع دیگری از کولرهای آبی که کولرهای پرتابل نیز نامیده می شوند فاقد نیاز به لوله کشی آب و کانال کشی هستند و می توان آن ها را در هر کجای ساختمان و اتاق ها قرار داد و استفاده کرد. قیمت بسیار پایین این دست از کولرهای آبی باعث شده است که با استقبال فزاینده ای از جانب کاربران مواجه شوند. هرچند میزان کارایی و بازدهی آن ها اندکی پایین تر از کولرهای ثابت آب یا کولرهای گازی است.

دسته بندی کولرهای آبی بر اساس ابعاد و ظرفیت

ظرفیت کولر آبی به صورت مشروح در مقالات پیشین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. به صورت خلاصه چنین می توان عنوان کرد که ظرفیت هوادکی یک کولر آبی برابر است با توان آن کولر برای خنک سازی ابعاد خاصی از محیط. این واحد که بر اساس یکای CFM یا فوت مکعب بر دقیقه (Cubic Feet per Minute) بیان می شود می تواند مشخص کننده قدرت هوادهی کولر آبی مورد نظر باشد. در ایران اغلب ظرفیت هوادهی بر اساس یکای  SI و به صورت متر مکعب در ساعت بیان می شود.

اغلب کولرهای آبی تا ظرفیت حدود 10000 مترمکعب در ساعت را کولرهای خانگی و بالای این ظرفیت را کولرهای صنعتی آبی می نامند. کولرهای صنعتی آبی را می توان بهترین گزینه برای خنک سازی هوا در ساختمان های صنعتی، کارخانجات، سوله های بزرگ، آمفی تئاطرها، سالن های بزرگ تولیدی و مرغداری، گاوداری ها و … دانست.

دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع واسط تبخیری به کار رفته

مکانیسم سرمایش در کولرهای آبی به گونه ای است که انتقال حرارت روی یک واسط تبخیری صورت می پذیرد. استفاده از این واسط تبخیری می تواند دلایل زیادی داشته باشد که عبارتند از افزایش سطح تماس بین هوای گرم و آب خنک کننده، توزیع آب، جذب ذرات موجود در محیط و غیره. لذا نوع آن و عملکرد آن می تواند در عملکرد سیستم سرمایشی تتبخیری مربوطه بسیار تاثیرگذار باشد.

دو نوع دسته بندی کولر آبی بر اساس واسط تبخیری وجود دارد که عبارتند از:

• کولرهای آبی پوشالی یه معمولی
• و کولرهای آبی سلولزی

نوع واسط تبخیری به کار رفته در این دو نوع کولر تنها وجه تمایز میان آن ها است. اما در صورتی که مورد مطالعه قرار گیرند تفاوت های بسیار زیادی را در نوع عملکرد، ظرفیت و راندمان خنک سازی و هم چنین کیفیت هوای خروجی از سیستم خواهند داشت. کولرهای سلولزی نسبت به کولرهای پوشالی مصرف انرژی برق پاییین تری دارند. اما در عین حال میزان بازدهی خنک سازی آن ها به مراتب بالاتر است. دلیل را می توان در خواص شگفت انگیز پدهای سلولزی به کار رفته در این سیستم ها جست و جو کرد:

• کاهش میزان مصرف آب و برق
• افزایش بازدهی سیستم
• تولید هوایی پاک و بدون باکتری های مضر
• عدم تولید بوی نامطلوب
• عمر مفید بالا
• هزینه تمیزکاری و تعمیرات اندک
• بدون افتادگی
• و …

که در مقالات قبل نیز مورد مطالعه قرار گرفته اند.

دسته بندی کولرهای آبی بر اساس نوع فن

دسته بندی دیگری که برای کولرهای آبی می توان برشمرد دسته بندی بر اساس نوع فن کولر آبی است. فن های به کار رفته در سیستم های خنک کننده تبخیری دو نوع است و لذا دو نوع کولر آبی بر اساس نوع فن خواهیم داشت:

• کولرهای آبی سانتریفیوژ
• کولرهای آبی اکسیال

کولرهای صنعتی سانتریفیوژ و آکسیال

هرکدام از این کولرهای دارای عملکرد خاصی بوده و می تواند پاسخگوی نیاز کاربری خاصی باشد. اغلب برای سیستم های صنعتی بزرگ از کولرهای سانتریفیوژ استفاده می نمایند. چرا که این نوع از کولرهای آبی دارای حجم جریان هوای بالا با فشار استاتیک بالا می باشند.

کولرهای اکسیال نیز دارای حجم بالا هستند اما برای سیستم هایی با فشار بالا کاربرد چندانی ندارند. البته این در حالی است که قیمت این نوع از کولرها بسیار مقرون به صرفه می باشد.

دسته بندی کولرهای آبی بر اساس سیستم تنظیمات دمایی

نکته آخر در مورد نحوه تنظیمات دمایی کولرهای آبی است. اغلب کولرهای آبی دارای تنظیمات دمایی محدود می باشند. به گونه ای که صرفا دو حالت کم و زیاد در کلید تنظیمات آن ها وجود دارد. این محدودیت می تواند در طول شبانه روز باعث مشکلاتی برای کولر و کاربران شود. در حالت عادی کاربران مجبور خواهند بود به صورت مداوم سیستم خود را روشن و خاموش کنند تا بتوانند تغییرات دمایی طبیعی روزانه و شب ها را به تعادل برسانند.

هم چنین دسترسی به کولر فقط زمانی میسر خواهد بود که کاربر مستقیما از روی دستگاه یا کلید آن را تنظیم نماید. سیستم های جدید این قابلیت را دارند که به صورت اتوماتیک دما را تنظیم نمایند. در این سیستم ها ترموستات می تواند دما را اندازه گیری کرده و دمای رفاه را برای کاربران ارائه دهد. هم چنین امکاناتی نظیر ریموت کنترل و یا ارسال دیتاهای ترموستات به گوشی های هوشمند می تواند بسیار جالب توجه باشد بنابراین می توان دسته بندی نهایی را:

• کولرهای آبی ساده
• و کولرهای آبی هوشمند

در نظر گرفت.