کولر آبی یا گازی؟ مقایسه، معایب و مزایای هرکدام

با گرم شدن هوا و رسیدن فصل تابستان اغلب مردم به ویژه در مناطق گرمسیر کشور به دنبال خرید سیستم سرمایشی مناسب می روند تا بتوانند گرمای شدید هوا را به کمک آن تحمل نمایند.

امروزه سیستم های سرمایشی بسیار زیادی با تنوع عملکرد، ظرفیت و توان، نوع سیستم و … در بازارهای تجارت جهانی و داخلی موجود می باشند که برای انتخاب سیستم مناسب از بین این همه تنوع لازم است مطالعه و بررسی صورت گیرد.
شاید بتوان اولین فاکتور در انتخاب سیستم های سرمایشی و گرمایشی را هزینه آن دانست. قیمت یک کولر می تواند اولین چیزی باشد که فکر خریداران را به خود مشغول می کند و هنگام خرید رخ می نماید. پس از قیمت، فاکتور نحوه عملکرد و کارایی سیستم مهم و مورد توجه می باشد.
خارج از تمامی مدل ها، برندها، تبلیغات و … در حال حاضر در کشورمان ایران بخش عظیمی از مردم از کولرهای آبی ساده استفاده می نمایند. البته در سال های اخیر استفاده از کولرهای گازی نیز با شیب تندی افزایش یافته است. اما در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که کولر آبی یا گازی؟
در مورد نحوه عملکرد این دو کولر مطالب بسیاری را می توان در اینترنت و مقالات پیدا کرد. کولرهای آبی براساس فرآیند تبخیر آب عمل خنک سازی را انجام می دهند. حال آنکه در کولرهای گازی، همانطور که از نام آن نیز برمی آید، عمل خنک سازی با استفاده از یک گاز صورت می پذیرد. فارغ از مبحث تخصصی مکانیسم های خنک کنندگی این دو سیستم سرمایشی، بیایید آن ها را مقایسه کنیم.

کولرهای آبی

کولرهای آبی از مکانیسم بسیار ساده و ظاهرا پیش پا افتاده ای برای عمل خنک سازی استفاده می نمایند. مکانیسمی که هزاران سال است بشر به طرق مختلف از آن برای عمل خنک سازی استفاده نموده است. بله! نمونه های بسیاری از سیستم های تبخیری آبی در تاریخ می توان نام برد که دقیقا براساس سیستم کولرهای آبی عمل می کردند. حال اندکی ساده تر و قدیمی تر!!

کولر صنعتی آکسیال و کولر صنعتی سانتریفیوژ گرماسرد

مزایای استفاده از کولرهای آبی

کولرهای آبی دارای کاربری گسترده ای در کشورهای جهان می باشند نه تنها در ایران، هند و کشورهای درحال توسعه که درصد کثیری از کشورهای پیشرفته و جهان اول نیز از این سیستم ها بهره مند می شوند.
این نسل از خنک کننده ها دارای مزایا و جنبه های مثبت بسیاری هستند که عبارتند از:

• عدم تولید آلودگی و گازهای سمی و اصطلاحا رفتار دوستانه با محیط زیست (Eco Friendly).
• قیمت بسیار ارزان و نصب و نگهداری ارزان، آسان و شدیدا مقرون به صرفه.
• بهترین گزینه برای اقلیم های جغرافیایی با شرایط آب و هوایی گرم و خشک.
• مصرف انرژی برق بصورت بسیار پائین که در برخی از مراجع حدود یک سوم کولرهای گازی گزارش شده است.
• مکانیسم خنک کنندگی و سیستم مکانیکی بسیار ساده و در عین حال کارآمد و لذا تعمیر و نگهداری آسان و کم هزینه.
• راندمان خنک کنندگی و بازده سرمایشی فوق العاده بالا در عین مصرف پائین انرژی، به طوری که اغلب کولرهای آبی استاندارد دارای راندمان عملکرد بالای ۸۰-۷۵ درصد می باشند و در ۹۹ درصد موارد قادرند دمای آسایش را برای کاربران تأمین نمایند.
• استفاده از آب به عنوان سیال خنک کننده که مایعی مقرون به صرفه و در دسترس است و هیچ گونه آلایندگی، خاصیت خورندگی و … در پی ندارد.
• قابلیت نصب سیستم های هوشمند کنترل دما جهت افزایش بهره وری سیستم و کاهش مصرف انرژی آن.
• قابلیت استفاده از پدهای سلولزی جدید به عنوان واسط تبخیری به جای پوشال های سابق و افزایش راندمان خنک سازی سیستم بدین وسیله.
• تجهیز سیستم های جدید تبخیری به کلیدهای هوشمند کولر آبی و ارتقای سرعت، دقت و سطح عملکرد این سیستم ها از این طریق.
• لوازم یدکی کولرهای آبی بسیار ارزان و در دسترس می باشند و اغلب نیازی به تهیه لوازم از نمایندگی و یا بصورت سفارشی نیست و همه جا می توان به قیمت مناسب پیدا کرد.
• ارائه کولرهای آبی در ظرفیت ها و ابعاد مختلف نیز می تواند یکی دیگر از دلایل استقبال و استفاده گسترده مردم در سراسر جهان از این کولرها باشد. کولرهای آبی هم در مصارف خانگی و هم در مصارف صنعتی می توانند پاسخگوی نیازهای کاربران باشند.
• قابلیت اتصال به سیستم اینورتر و کاهش مصرف انرژی از این طریق نیز می تواند مفید باشد.

معایب کولرهای آبی

• با توجه به مسأله بحران آب در سال های اخیر میزان آب مصرفی کولرهای آبی می تواند بحث برانگیز باشد.
• سیستم کولرهای آبی علیرغم پیشرفت ها و استفاده از پدهای سلولزی فیلتر مانند هنوز هم نمی توانند بصورت کامل آلاینده های هوا و گرد و غبار را جذب و حذف نمایند.
• سیستم کولرهای آبی دارای محدودیت استفاده برای شهرها و مناطق مرطوب شرجی می باشند، عملکرد این سیستم ها تحت رطوبت نسبی بالا بسیار افت می کند.
• پوشال های کولرهای آبی بصورت مداوم و دوره ای نیاز به تمیزکاری، سرویس و تعویض دارند. هرچند که پدهای سلولزی دارای عمر مفید بالاتری (۳ الی ۵ سال) هستند، لکن این پدها نیز بصورت دوره ای بعد از چند سال باید تعویض شوند. در غیر اینصورت راندمان کاهش یافته و بوی نامطبوعی از سیستم استشمام می گردد.
• امکان بروز زنگ زدگی به دلیل استفاده از سیال خنک کننده آب در کولرهای آبی بالاست.
• همچنین خطر برق گرفتگی در این سیستم های سرمایشی غیرقابل اغماض است.

کولرهای گازی

نوع دیگر سیستم های سرمایشی متداول کولرهای گازی هستند. این کولرها مکانیسمی مشابه سیستم یخچال کار می کنند. فرآیند خنک سازی در این سیستم ها از طریق تبدیل گاز به مایع به وسیله افزایش فشار و ارسال آن به داخل سیستم صورت می پذیرد.
این گاز مایع برای اینکه مجددا تبدیل به گاز شود، از محیط اطراف انرژی (حرارت) دریافت کرده و سبب افت درجه حرارت محیط می شود. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که کولرهای گازی برخلاف سیستم ساده تبخیری کولرهای آبی دارای اجزای پیچیده ای نظیر کندانسور (Condenser) سیستم های انتقال و … هستند.

انواع کولرهای گازی نیز عبارتند از:

1) پنجره ای یا یک تکه (Window)
2) اسپلیت (Split) یا دو تکه
3) و قابل حمل یا پرتابل (Portable)

مزایای کولر گازی صنعتی

مزایای کولرهای گازی

• عدم مصرف آب به عنوان سیال خنک کننده
• توان سرمایشی مناسب و ایده آل
• توانایی استفاده به عنوان سیستم گرمایشی موازی با قابلیت خنک سازی
• خنک سازی محیط در مدت زمان کمتر
• حذف لوله کشی و عدم نیاز به کانال کشی
• امکان تنظیم درجه حرارت و سیستم هوشمند و دیجیتال
• بدون لرزش و تولید سروصدا و نویز (Noise)
• قابلیت تهویه مطبوع هوای محیط
• قابلیت تصفیه کامل هوا از بو، گردوغبار، آلاینده ها و باکتری ها

معایب کولرهای گازی

• قیمت بسیار بالاتر نسبت به کولرهای آبی
• مصرف انرژی برق بالا در شرایطی که بهای سرانه انرژی هر روز در حال افزایش است
• استفاده مکرر از سیستم کولرهای گازی می تواند سبب بروز مشکلات تنفسی برای کاربران شود.

کولر آبی یا گازی؟ مسأله این است!!

آنچه که مسلم است علاوه بر مزایا و معایب تخصصی و فنی هر کدام از این سیستم ها، هزینه خرید، قدرت خرید مردم و همچنین شرایط آب و هوایی را شاید بتوان مهم ترین فاکتورهای اولویت بندی این کولرها دانست. طبق آمارهای بدست آمده در کشورمان ایران بیش از ۸۰ درصد سیستم های سرمایشی مورد استفاده توسط مردم و کاربران صنعتی کولرهای آبی بوده و کمتر از ۲۰ درصد آن ها را سیستم های کولر گازی تشکیل می دهند.