دلیل داغ شدن موتور کولر آبی چیست و چه راه حلی دارد؟

موتور کولرهای آبی یکی از مهم ترین و شاید پیچیده ترین اجزای آن ها به شمار می آید. زمانی که در فصل گرم تابستان خواب شیرین خود را در خنکای مرطوب سیستم های خنک کننده تبخیری تجربه می کنید، شاید چندان به فکر حال و روز کولر و اجزای سازنده آن نباشید! هرچند که سیستم عملکرد این کولرها نسبتاً ساده و ابتدایی است، اما ممکن است به دلایلی داخلی یا خارجی دچار مشکل شوند. یکی از مشکلات رایجی که ممکن است کاربران با آن مواجه شوند داغ شدن موتور کولر آبی است.

داغ شدن موتور کولر آبی (Evaporative Coolers Motor Overheating) می تواند از جهات مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. در این مقاله قصد داریم در مورد علل داغ شدن موتور کولر آبی و مشکلات ناشی از آن بحث نماییم. همچنین، سعی خواهیم کرد راهکارهایی را برای مواجهه با این مشکل در اختیار کاربران کولرهای تبخیری و علاقه مندان قرار دهیم.

علل داغ شدن موتور کولر آبی

• نوسانات ولتاژ جریان برق مورد استفاده کولر

به صورت کلی هرگونه نوسانات ولتاژ در جریان برق اتصالی به سیستم الکتروموتور، هرچند به اندازه 1 درصد می تواند سبب داغ شدن موتور کولر آبی شود. همچنین نوسانات جریان برق تا میزان 5 درصد نیز می تواند روی افزایش درجه حرارت موتور کولر موثر باشد. برای بررسی بیشتر تاثیر این عوامل روی داغ شدن موتور می توانید به استاندارد NEMA MG-1 مراجعه کنید.

• ولتاژ اعمالی (Operating Voltage) بسیار بالا یا بسیار پایین

به صورت کلی اعمال ولتاژ بالای 15 درصد ولتاژ نامی (Nominal Voltage) دستگاه یا 15 درصد پایین تر از آن، می تواند سبب بروز مشکل در عملکرد الکتروموتور کولر شده و دمای آن را افزایش دهد.

تاثیر منفی ولتاژ بالا بر عملکرد کولر آبی

• قفل شدن ایمپلر یا پره های موتور

قفل شدن (Locking) یا عملکرد نادرست ایمپلرهای سیستم می تواند سبب افزایش بار (Overload) در موتور گردد. بدین ترتیب، در صورت برخورد مواد سنگین و ذرات درشت با فن کولر و اختلال در عملکرد پره های آن، احتمال داغ شدن موتور کولر بسیار بالا خواهد بود.

• اختلال در عملکرد واتر پمپ کولر

به منظور جلوگیری از تماس آب واتر پمپ با الکتروموتور از بدنه یا هاوسینگ (Housing) برای کولر استفاده می گردد. این هاوسینگ به گونه ای طراحی شده است که قسمت های باز آن در اطراف تعبیه شده است. در نتیجه خنک سازی توسط آب صورت می گیرد بدون اینکه جریان آب سبب سوختن موتور کولر شود. بنابراین در صورت بروز اختلال در سیستم واتر پمپ امکان داغ شدن موتور کولر آبی وجود دارد.

• عدم تنظیم صحیح شناور (Floater)

درواقع در صورتی که سطح شناور بیش از حد پایین در نظر گرفته شود، به دلیل عدم خنک سازی سیستم در طول عملکرد آن امکان داغ شدن و اوورهیت موتور بسیار بالا خواهد بود. لذا لازم است در تنظیم شناور حدود لازمه رعایت گردد.

• عملیات مداوم

در صورتی که ملاحظلات لازم در مورد عملکرد پمپ و موتور اتخاذ نشود، عملکرد مداوم آن می تواند سبب افزایش درجه حرارت آنرمال سیستم گردد. بدین منظور لازم است به سیستم به صورت دوره ای زمان استراحت داده شود. این زمان استراحت مکفی می تواند تضمین کننده عملکرد و عمر مفید موتور کولرهای آبی و سایر الکتروموتورها باشد.

راهکارهای جلوگیری از داغ شدن موتور کولر آبی

• حذف پوشش جانبی دستگاه

با برداشتن پوشش جانبی موتور کولرهای آبی به سهولت می توان به اجزا و سیستم های داخلی این دستگاه دسترسی پیدا کرد. بدین منظور کافی است اسکرو و پیچ ها را برداشته و اجزای داخلی موتور را رویت نمایید.

• بررسی تنش (Tension) وارده به تسمه

تسمه به کار رفته در ساختار موتور و فن نباید بیش از حد محکم یا بیش از حد شل باشد. برای بررسی تنش وارده به تسمه کافیست آن را با دست امتحان نمایید و از صحت نصب آن اطمینان حاصل کنید.

• چک کردن شفت ها و یاتاقان ها

کولر تبخیری مورد استفاده شما دارای یاتاقان ها و شفت هایی است که باید مورد بررسی قرار گیرند. لازم است به صورت دوره ای آن ها را روغن کاری نمایید و از عملکرد بدون روغن آن ها خودداری کنید. چرا که چنین حالتی می تواند منجر به داغ شدن موتور کولر آبی گردد. در واقع، عدم روغن کاری بلبرینگ ها سبب عملکرد نادرست و قفل شدن آن ها شده و به شدت در افزایش درجه حرارت موتور کولر تاثیرگذار است.

• بررسی اتصالات الکتریکی (Electrical Connections)

از اتصالات الکتریکی سیستم خنک کننده تبخیری خود اطمینان حاصل کنید تا بیش از اندازه گرم نشوند و یا بیش از حد کوتاه نشده باشند. هم چنین استفاده از کلید کولر آبی نامناسب یا فیوز نامناسب نیز می تواند سبب داغ شدن موتور کولر  آبی گردد. لذا کافی است از صحت اتصالات و سیم پیچی ها، کلیدها و فیوز و … و نحوه نصب آن ها اطمینان حاصل کنید تا از داغ شدن موتور جلوگیری نمایید.

بررسی ولتاز ورودی کولر

• ولتاژ ورودی به سیستم را بررسی کنید

موتور کولر آبی مورد نظر شما برای کار کردن تحت یک ولتاژ معین یا ترجیحاً اندکی پایین تر از آن طراحی شده است. اعمال ولتاژ بالاتر از این ولتاژ نامی می تواند سبب گرم شدن اتصالات و آسیب به سیم کشی و مدارات داخلی کولر تبخیری گردد. بدین ترتیب می تواند درجه حرارت موتور کولر را نیز به اندازه قابل ملاحظه ای افزایش دهد.

ظرفیت ولتاژ (Voltage Capacity) چاپ شده در بدنه موتورهای الکترومکانیکی می تواند بهترین رفرنس برای بررسی تاثیرات ولتاژ در داغ شدن موتور کولرهای آبی باشد. اما توجه داشته باشید که این ولتاژ لزوماً ولتاژ عملکرد سیستم نیست و برای جلوگیری از داغ شدن موتور باید حدود 55 الی 60 درصد این ولتاژ را به سیستم اعمال کرد.

• بررسی سایر اجزای تاثیرگذار کولر در داغ شدن موتور آن

همان طور که در بالا نیز بدان اشاره گردید، عملکرد شناور و سطح آن، عملکرد ایمپلرها و نحوه حرکت آن ها و هم چنین نحوه عملکرد فن و واترپمپ نیز می تواند از دلایل داغ شدن موتور کولرهای آبی باشد. بنابراین در صورت عدم کسب نتیجه از مراحل فوق می توانید سایر اجزای کولر را نیز به دقت مورد بررسی قرار دهید.

هرچند که استفاده از تعمیرکاران زبده و آگاه نیز می تواند در شناسایی عوامل داغ شدن موتور کولر، رفع آن ها و بهبود عملکرد کولر همواره می تواند در هر شرایطی کارساز باشد.