کولرهای آبی جزود کارآمدترین و ساده ترین سیستم های سرمایشی در حال حاضر هستند. این سیستم های خنک کننده علاوه بر اینکه دارای مکانیسم خنک سازی بسیار ساده ای هستند که صرفا بر اساس فرایند تبخیر آب (Water Evaporation) صورت می گیرد، از اجزای مکانیکی و الکترومکانیکی نسبتاً ساده ای برخوردار می باشند. همین عامل می تواند یکی از فاکتورهای استقبال کاربران از این سیستم ها در کنار سایر مزایای آن ها باشد.

علاوه بر اینکه در حال حاضر کولرهای تبخیری (Evaporative Coolers) را می توان مهم ترین و اولین سیستم های خنک کننده در ساختمان های صنعتی و سالن های بزرگ دانست، کاربرد آن ها در ساختمان های اداری و مسکونی را نیز نمی توان نادیده گرفت. چرا که طبق گزارشات آماری رسمی، بیش از 80 درصد کولرهای مورد استفاده در کشور را کولهای آبی تشکیل داده اند.

البته تنها در ایران استقبال از این سیستم های پر مزایا، طبیعت دوست (Eco Friendly) و البته مقرون به صرفه تا این حد همه گیر نیست بلکه بسیاری از کشورهای مجاور و حتی امریکا و استرالیا نیز درصد بالایی از مصرف کولر آبی جهان را به خود اختصاص داده اند. تا حدی که در سال های گذشته مبالغ بسیار بالایی از طریق صرف صادرات کولر آبی به کشورهای همسایه عاید کشورمان ایران شده است.

اما در مورد اجزای ریز و ساختار کلی این کولرها چه می دانید؟

بسیاری از کاربران در صورت دانستن اندکی علم الکترونیک حتی تجربی می توانند به سهولت سیستم های تبخیری را نصب، راه اندازی و حتی در بسیاری از شرایط عیب یابی و تعمیر نمایند. این سهولت می تواند یکی از جنبه های فوق العاده کولرهای آبی باشد.  در این مبحث قصد داریم در مورد خازن کولر آبی بحث کنیم. موضوعی که در صورت بروز مشکل در عملکرد کولر می تواند برای بسیاری از کاربران علاقه مند به سرویس و تعمیر کولر جالب توجه باشد و سرچ زیادی نیز در اینترنت داشته است.

سیستم الکترومکانیکی کولرهای آبی

شاید بتوان پیچیده ترین سیستم کولرهای آبی را موتور آن ها دانست، هرچند که این ساختمان را نیز نمی توان به مفهوم کلمه پیچیده نامید. به ویژه که اغلب راهنمای سیستم های الکترومکانیکی کولرهای آبی به صورت شماتیک و نقشه توسط تولید کنندگان در بدنه آن ها نصب می گردد تا کاربران بتوانند از آن جهت مونتاژ مدار الکتریکی سیستم بهره جویند.

اغلب موتورهای کولرهای تبخیری به صورت دو دور هستند و دارای راه انداز خازنی یا مقاومتی می باشند. در مورد تک فاز یا سه فاز بودن موتور کولر نیز لازم است نوع آن مد نظر قرار داده شود. برای مثال کولرهای 13000 اغلب به صورت سه فاز هستند ولی کولرهای کوچک تر تک فاز عمل می نمایند.

در حالت کلی برای کولرهای تبخیری معمولی دور تند یا کند، یک سیم پیچ متعلق به دور تند، یک سیم پیچ متعلق به دور کند و یک سیم پیچ نیز متعلق به راه انداز وجود دارد که هر کدام از آن ها در بدنه کولر جای گرفته اند. اغلب برای راه اندازی کولر نیز از کلید گریز از مرکز (Centrifugal Switch) استفاده می گردد. کانکت های (Connects) این کلید روی محور روتور قرار می گیرند. البته موتور کولرهای آبی می تواند دارای انواع مختلفی باشد که در ادامه به انواع آن و نحوه عملکرد خازن در آن ها بیشتر خواهیم پرداخت.

انواع موتور و خازن در کولر آبی

انواع موتورهای غالب مورد استفاده در کولرهای آبی به صورت زیر است:

• موتورهای دو دور با راه اندازه خازنی
• موتورهای دو دور با راه انداز مقاومتی

که خود موتور های دو دور با راه انداز خازنی می توانند شامل دو دسته کلی زیر باشند:

• موتور دو دور با خازن دائم کار
• موتور دو دور با سیم پیچ (خازن) راه انداز

همان طور که عنوان شد، کولرهای آبی دو دور کار می توانند بر اساس دو دور تند و کند عمل نمایند. در واقع، فن این نوع از کولرها بر اساس دور در دقیقه (Round per Minute) دارای دو عدد مختلف (برای مثال 1500 دور در دقیقه برای دور تند و 1000 دور در دقیقه برای دور کند) است. هر یک از این دورها دارای یک سیم پیچ اصلی، یک سیم پیچ کمکی و یک خازن هستند.

انواع خازن در کولر صنعتی و کولر آبی

این خازن ها به سیم پیچ موتور (سیم پیچ کمکی) به صورت سری قرار گرفته و عمل می نمایند. البته در مورد موتورهای دو دور با خازن دائم دار، سیم پیچ های اصلی و کمکی و هم چنین خازن همواره در مدار قرار دارند و وجه تسمیه این موتورها نیز به همین علت است. اما در مورد موتورهای دو دور با خازن راه انداز، سیم پیچ کمکی (که خازن راه انداز با آن سری شده است) راه انداز ابتدا به همراه سیم پیچ اصلی سیستم را راه اندازی نموده و پس از رسیدن دور سیستم به 75 درصد دور اسمی آن، توسط سوئیچ از مدار خارج می گردد. در اصل، اختلاف فاز لازم برای راه اندازی این نسل از موتورهای کولر آبی توسط خازن ها تامین شده و سپس از مدار خارج می شود.

نحوه نصب خازن در کولر آبی

نصب و اتصالات مربوط به خازن های دائم کار و خازن های راه انداز مبحثی نسبتاً تخصصی است که لازم است بر اساس نقشه های الکتریکی کولر مربوطه صورت گیرد. اما در حالت کلی، دو فیش ترمینال در خازن های راه انداز تعبیه شده است. یکی از این فیش ترمینال به سر سیم رابط سیم پیچ و دیگری به فیش پلاتینی کلید گریز از مرکز اتصال داده می شود. بدین ترتیب هنگام راه اندازی سیستم با عملکرد آنی کلید گریز از مرکز، خازن از مدار خارج شده و سیم پیچ اصلی دور موتور کولر را بر عهده می گیرد.

مشخصات فنی خازن در کولر آبی

خازن های راه انداز کولرهای آبی می توانند دارای ظرفیت (Capacity) متفاوتی باشند که بسته به نوع کولر و ظرفیت هوادهی کولر (CFM) تعیین می گردد. برای مثال برای کولرهایی به ظرفیت هوادهی 7000 خازن های راه انداز دارای ظرفیت 430 الی 480 میکروفاراد است. البته در مورد بررسی ارتباط ظرفیت کولرهای آبی و قدرت الکتروموتور می توان از جداول مربوطه استفاده نمود. برای مثال، در مورد کولرهایی با ظرفیت هوادهی 7000 قدرت الکتروموتور معادل سه چهارم اسب بخار (horsepower) است.

تاثیر خازن در عملکرد کولر صنعتی و کولرهای آبی سلولزی – گرماسرد

گروه صنعتی گرماسرد تولید کننده انواع کولرهای صنعتی و کولرهای سلولزی با گارانتی طلایی

تلفن های دفتر فروش و مشاوره :02166426880 و 02166424708